„Atopowe Zapalenie Skóry” to diagnoza, którą coraz częściej słyszą współcześni rodzice. Postęp cywilizacyjny – zanieczyszczenia, klimatyzowane pomieszczenia, chemia – nie sprzyjają pielęgnacji delikatnej, skłonnej do podrażnień skóry. Z drugiej strony, nauka wyciąga do rodziców pomocną dłoń. Na rynku pojawia się coraz więcej specjalnych preparatów, dzięki którym leczenie AZS przynosi coraz lepsze rezultaty.
Atopowe Zapalenie Skóry (AZS) jest schorzeniem rozpoznawanym coraz częściej. Obecnie cierpi na nie około 10-12% populacji. Najczęściej dotyczy ono dzieci. W 60% przypadków pojawia się przed ukończeniem 1 roku życia, a w 90% przypadków przed ukończeniem 5 roku życia. W Polsce liczba małych pacjentów stanowi 5% liczby wszystkich dzieci w wieku 3-16 lat.
Postęp cywilizacyjny nasila objawy i dostarcza alergenów, ale sam w sobie nie powoduje choroby. AZS uwarunkowane jest genetycznie. Rozwija się na podłożu skazy atopowej, czyli zaburzenia związanego z nieprawidłową, nadmierną odpowiedzią na alergeny. Do najczęściej uczulających zaliczamy alergeny pokarmowe (mleko i jego przetwory, kurze jaja, soja, orzeszki ziemne, białka ryb, mąka pszenna i żytnia) oraz alergeny powietrznopochodne (kurz, roztocza, pyłki roślin, alergeny pochodzenia zwierzęcego – sierść psów, kotów, itp. – i alergeny pochodzenia bakteryjnego lub grzybiczego. AZS nie jest chorobą zakaźną, więc nie można się nim zarazić nawet przez bardzo bliski kontakt ze skórą małego pacjenta.
Atopowe Zapalenie Skóry jest przewlekłym, nawrotowym schorzeniem dotyczącym naskórka i skóry właściwej. Charakteryzujące się wybitnie nasilonym świądem, typową lokalizacją oraz charakterystycznym obrazem zmian skórnych.
Do jego objawów zaliczamy:
- suchość skóry,
- zmiany zapalne skóry (wyprysk),
- bladość skóry (skóra cienka jak pergamin),
- świąd po spoceniu się,
- nietolerancję wełny,
- natychmiastowe reakcje skórne typu pokrzywkowego,
- zaostrzenie objawów pod wpływem negatywnych czynników emocjonalnych takich jak niepokój, zdenerwowanie, stres,
- zapalenie czerwieni wargowej ze złuszczeniem, strupami, nadżerkami i pęknięciami wokół ust o przewlekającym, bolącym i piekącym charakterze,
- skłonności do nawrotowych zakażeń skóry,
- rogowacenie przymieszkowe lub/i objawy poronnej rybiej łuski,
- nawrotowe zapalenie spojówek,
- zacienienie wokół oczu,
- wyprysk sutków (rzadko występujący u dzieci, częściej u młodzieży),
- tworzenie fałdów szyjnych oraz fałdów umiejscowionych poniżej brzegu dolnej powieki.
Jak leczyć Atopowe Zapalenie Skóry?
W leczeniu AZS najważniejsza jest codzienna, właściwa pielęgnacja. Niezależnie od wieku, unikać należy miejsc klimatyzowanych, brudnych, skażonych dymem tytoniowym oraz kąpielisk z chlorowaną wodą. Małe dzieci zaleca się myć tylko raz dziennie, w ciepłej wodzie, przez około kwadrans. Po wyciągnięciu z wody, ciałko malucha trzeba natychmiast osuszyć poprzez przykładanie delikatnego ręcznika, bez pocierania skóry.
Dla skory atopowej szczególnie ważne jest nawilżanie. W tym celu codziennie stosuje się specjalne preparaty, tzw. emolienty. Niestety, dla AZS charakterystyczne są powtarzające się okresy zaostrzeń – wówczas, zazwyczaj w tych samych miejscach, np. w zgięciach, na buzi, pojawiają się miejsca objęte stanem zapalnym – skóra zaczyna się łuszczyć, jest żywoczerwona, bardzo, bardzo swędzi. W miejscach zaostrzeń mogą tworzyć się nawet rozległe rany. Wówczas zwykły balsam nie zapewni odpowiedniego działania. W takiej sytuacji często trzeba sięgnąć po preparaty zawierające w swoim składzie sterydy. Ostatnio na rynku pojawiają się też nowe preparaty. Choć w ich składzie nie ma sterydów, to odpowiednio zestawione proporcje aktywnych składników: np. ektoiny, wyciągu z kory leszczyny i kremu lamellarnego, łagodzą stan zapalny, świąd, odbudowują uszkodzoną barierę naskórkową oraz wzmacniają miejsca, w których pojawiają się zmiany. Te naturalne substancje czynne mają działanie terapeutyczne, ale nie są one tak inwazyjne, jak terapia sterydami, dlatego są dobrze tolerowane i mogą być stosowane także w leczeniu niemowląt i małych dzieci. I co ważne, można je stosować bez względu na lokalizację zmian – nawet w tak wrażliwym miejscu jak twarz.
