Elektroencefalografia w skrócie określana jako EEG to specjalistyczne, ale zarazem bezbolesne i nieinwazyjne badanie czynności podejmowanych przez mózg. W czasopiśmiennictwie naukowym określa się je jako bioelektryczne, co ma związek ze sposobem jego przeprowadzania. Podstawę działania stanowi tutaj wykorzystanie naturalnego sposobu, w jaki komunikują się ze sobą komórki mózgowe, co jest badane poprzez zastosowanie impulsów elektrycznych, które charakteryzują się niskim napięciem i niezbyt dużym natężeniem. Podczas przeprowadzanego badania na powierzchni czaszki rozmieszcza się elektrody, które rejestrują wszystkie zmiany w zakresie potencjału elektrycznego, co ma bezpośredni związek z aktywnością lub brakiem aktywności kory mózgowej. Elektroencefalograf, czyli specjalne urządzenie do rejestrowania fal, zapisuje uzyskane wyniki, a pacjent otrzymuje je w postaci wydrukowanego zapisu EEG nazywanego encefalografem.
Pacjenci poddawani badaniu EEG
Badanie EEG stosowane jest wśród szerokiej grupy pacjentów z różnymi dolegliwościami. Do najważniejszych należą: padaczka, całościowe i częściowe zaburzenia snu, różnego rodzaju urazy o charakterze czaszkowo- mózgowym, organiczne choroby mózgu, śpiączka lub śmierć mózgu, zapalenie mózgu, nowotwór mózgu, wszystkie stany po udarach mózgu lub zabiegach neurochirurgicznych, demencja starcza oraz zatrucie substancjami określanymi jako neurotoksyczne i bardzo szkodliwe dla prawidłowego funkcjonowania mózgu (lit). Dodatkowo należy wskazać, że badanie to może być stosowane także w celu potwierdzenia postawionej diagnozy o schizofrenii (dorośli) lub w przypadku podejrzeń o wystąpienie autyzmu oraz zespołu nadpobudliwości ruchowej (ADHD), co dotyczy dzieci.
Przygotowanie do badania EEG
Badanie EEG to specyficzny typ badania, bowiem dotyczy głowy i mózgu. Z tego też względu należy podjąć jak najwięcej działań, by wyniki nie zostały zafałszowane i pokazały jak najbardziej odpowiadający rzeczywistości obraz. Każdy przygotowujący się do badania powinien dwanaście godzin przed nim zaprzestać jedzenia czekolady (w każdej postaci) oraz powstrzymać się od picia wszystkich napojów, które zawierają kofeinę (kawa, coca cola, mocna herbata, napoje energetyczne). Konieczne jest także zrezygnowanie ze wszelkiego rodzaju alkoholi.
Dobre przygotowanie do zabiegu to także odstawienie wszystkich leków, które w jakkolwiek sposób działają na ośrodkowy układ nerwowy. Do takich należą na pewno leki uspokajające oraz nasenne. Jeśli chodzi o zabiegi kosmetyczne, każdy pacjent powinien umyć głowę w dniu zabiegu, jednakże nie można mu stosować kosmetyków pomagających w stylizacji fryzury. Niedopuszczalne jest przystąpienie do zabiegu z lakierem lub żelem na głowie. Pacjent musi także zadbać o to, by w trakcie zabiegu nie nastąpił u niego spadek cukru, dlatego nie może przystępować do niego na czczo, a raczej po zjedzeniu lekkiego śniadania.
Przebieg badania
Przed rozpoczęciem badania wykonujący je nakłada pacjentowi na głowę specjalistyczną siatkę składającą się z dwudziestu czterech elektrod. Każda z nich tuż przed badaniem i dla lepszego przewodzenia impulsów musi zostać posmarowana specjalnym dla tego typu badania żelem lub pastą przewodzącą impulsy.
Po założeniu na głowie pacjenta specjalistycznego sprzętu przystępuje się do odczytywania zapisów. W pierwszej fazie, określanej jako zapis spoczynkowy, pacjent musi leżeć lub siedzieć, a także mieć zamknięte oczy nie poruszać się. W kolejnym etapie prowadzący badanie prosi pacjenta na przykład o otwarcie oczu lub przyspieszenie oddychania. Jest to celowe działanie, bowiem ma wpłynąć na stymulację pracy mózgu i zwiększenie efektów zapisu. Innym przykładem stymulacji może być zastosowanie fotostymulacji, czyli inaczej stymulacji błyskami świetlnymi, które mają zróżnicowaną częstotliwość. Podczas wykonywania tej czynności pacjent musi mieć zamknięte oczy w celu uniknięcia ich naświetlenia.
Jeśli chodzi o niemowlęta czy małe dzieci, najczęściej badanie wykonuje się podczas snu. W tym przypadku lekarz musi współpracować z rodzicami i ustalić termin badania w tym czasie, gdy dziecko rozpoczyna drzemkę. Podczas badania rodzice mogą trzymać swoją pociechę na rękach, jednakże muszą pamiętać, że ani oni, ani dziecko nie mogą się poruszyć.
Całe badanie trwa niezbyt długo, bowiem tylko od dwudziestu do trzydziestu minut.
Odczytanie wyników badania EEG
Odczytanie wyników następuje bardzo szybko. Po zakończeniu badań każdy pacjent otrzymuje odczyt stanowiący wykres z opisem. W kolejnej fazie koniecznym jest udanie się z wynikiem do neurologa w celu dokonania jego interpretacji. Ogólnym ujęciu można wskazać, że prawidłowy zapis badania pokazuje wystąpienie rytmu alfa oraz rymu beta. Ten pierwszy dotyczy części potylicznych i ciemieniowych, a drugi przednich części mózgu. W przypadku nieprawidłowego wyniku zapis jest przerywany, może też być poziomy lub spłaszczony.
Istotnym jest także, aby pacjent nie próbował dokonywać samodzielnej interpretacji wyników, gdyż ma zbyt małą wiedzę na ten temat. Niewskazanym źródłem interpretacji jest także Internet, gdy nigdy nie wiadomo, czy osoba, która miałaby dokonać interpretowania jest do tego kompetentna. Prawidłowej interpretacji może dokonać tylko i wyłącznie lekarz specjalista- neurolog.
