Od prawidłowo postawionej diagnozy w znacznej mierze zależy sprawne leczenie. Niezdiagnozowane w pełni dolegliwości mogą leczyć się dłużej, a sprawność po nich przez dłuższy czas może być zmniejszona.
W wielu dysfunkcjach ortopedycznych, oprócz RTG, które jest zwykle pierwszym badaniem po urazie, dużo może wnieść konsultacja ortopedyczna z USG. Dotyczy to m.in. urazów tkanek miękkich, takich jak mięśnie, ścięgna i więzadła oraz dysfunkcji przewlekłych, jak np. zespół bolesnego barku.
Konsultacja ortopedyczna – Z USG, czy bez badań?
Pierwsza konsultacja ortopedyczna z daną dolegliwością zawsze jest cenniejsza, gdy lekarz może zobaczyć staw lub mięsień generujący dolegliwości na USG. Jest tak w przypadku urazów, ale tak samo objawów przewlekłych.
Następne konsultacje, w zależności od rodzaju problemu, również mogą być wartościowe z USG, jednak nie zawsze już na kolejnych wizytach USG jest konieczne. Jest pomocne na kolejnych konsultacjach po uszkodzeniach więzadeł lub mięśni, gdyż ułatwia ocenę procesu gojenia tkanek miękkich. Zaś w dolegliwościach przewlekłych, takich jak np. zwyrodnienia stawów, zazwyczaj USG jest wykonywane na pierwszej wizycie, dla postawienia rzetelnej diagnozy i powtarzane jest okresowo, zwłaszcza w ewentualnych zaostrzeniach dolegliwości.
USG to najlepiej dostępne badanie, które szybko pozwala ocenić tkanki miękkie. W dobrych placówkach sprzęt do USG jest w gabinecie lekarza. Ortopeda przyjmujący pacjenta może w takich warunkach od razu uruchomić ultrasonograf i zobaczyć na ekranie monitora obszar, w którym pacjent zgłasza dolegliwości. Pozwala to jeszcze precyzyjniej postawić diagnozę.
USG ortopedyczne pomoże zadecydować specjaliście, czy pacjent może być leczony zachowawczo, czy konieczne będzie leczenie operacyjne (np. operacyjne zszycie zerwanego więzadła). Pomoże też zadecydować o rodzaju unieruchomienia (szyna gipsowa, orteza sztywna, półsztywna lub miękka). Umożliwi precyzyjniej oszacować czas unieruchomienia odcinka narządu ruchu po skręceniu stawu i sprawdzić, czy można już zakończyć okres unieruchomienia na podstawie obrazu tkanek.
Na czym dokładnie polega USG ortopedyczne?
Za pomocą urządzenia zwanego ultrasonografem lekarz może zobrazować tkanki miękkie. Badanie jest bezbolesne, nieinwazyjne i nie wiąże się z generowaniem żadnego promieniowania, takiego jak na przykład w przypadku rentgena (chociaż czasem jest ono konieczne m.in. do wykluczenia złamania). USG zatem można wykonywać wielokrotnie i nie ma to niekorzystnych dla zdrowia konsekwencji.
Badanie polega na tym, że lekarz smaruje okolicę żelem i przykłada do niej głowicę, która jest podłączona do specjalnego monitora. Na monitorze obserwuje w powiększeniu obraz tkanek miękkich.
Wynik badania jest gotowy zaraz po jego wykonaniu. Lekarz na bieżąco analizuje widziany obraz, może wtedy zauważyć uszkodzenia tkankowe. Zaraz po USG lub nawet w jego trakcie drukuje otrzymany obraz w postaci zdjęć tkanek miękkich. Może również sporządzić jego opis lub wpisać wnioski do dokumentacji medycznej. Tym samym pacjent od razu, w czasie konsultacji ortopedycznej z USG w gabinecie wie, jaki jest stan jego tkanek miękkich.
Czasem, jeżeli USG wydaje się niewystarczające, pacjent może być skierowany na tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny, które również mogą zobrazować tkanki miękkie. USG jednak zazwyczaj jest pierwszym badaniem, gdyż w przeciwieństwie do tomografii i rezonansu, które generują promieniowanie X lub pole magnetyczne, nie wiąże się z żądnym obciążeniem dla organizmu. Może być wykonywane także u dzieci oraz u kobiet w ciąży, a także u seniorów i u osób chorujących przewlekle. [4]
Więcej informacji: Konsultacja ortopedyczna z USG Warszawa
Co może pokazać USG ortopedyczne?
USG ortopedyczne może zobrazować:
- więzadła (ich uszkodzenia, naderwania, zerwania, na przykład więzadła krzyżowe w stawie kolanowym),
- ścięgna (np. ścięgno Achillesa),
- mięśnie (brzuśce mięśniowe, ich naderwania, uszkodzenia, torbiele w przebiegu pasm mięśni, np. w mięśniu czworogłowym uda),
- wysięki (np. w stawach, do kaletek lub w obrębie pasm mięśniowych),
- kaletki stawowe (np. wysięk w kaletce stawu biodrowego w przebiegu biodra trzaskającego),
- łąkotki stawów kolanowych (w tym uszkodzenia łąkotek),
- torebki stawowe (np. po skręceniu stawu skokowego – uszkodzenie lub naciągnięcie torebki stawowej, wysięk w torebce stawowej, cechy mogące świadczyć o stanie zapalnym),
- cechy mogące świadczyć o zwyrodnieniach stawów.
USG ortopedyczne – przykłady zastosowania
Konsultacja ortopedyczna z USG może być przydatna w różnorodnych dolegliwościach dotyczących narządu ruchu.
Ortopedyczne USG stawu kolanowego
USG kolana umożliwia ocenę:
- więzadeł (ACL, PCL, więzadła rzepki),
- cech mogących świadczyć o tzw. kolanie skoczka lub kolanie biegacza,
- łąkotek,
- wysięków w stawie,
- podkolanowej torbieli Bakera,
- zmian zwyrodnieniowych, w tym w błonie maziowej,
- wczesnych zmian zapalnych w stawach kolanowych. [1, 2]
Możliwe jest także wykonanie iniekcji (np. kwasu hialuronowego, blokad przeciwzapalnych) pod kontrolą USG ortopedycznego. Zwiększa to precyzję i bezpieczeństwo wykonania iniekcji do stawu kolanowego i w jego okolice.
USG stawu barkowego
USG barku pozwala na diagnostykę m.in.:
- zespołu bolesnego barku,
- zespołu ciasnoty podbarkowej,
- uszkodzeń stożka rotatorów,
- zerwań ścięgien i więzadeł.
USG ortopedyczne stawu skokowego i stopy
Gdy RTG nie wykazuje złamań ani zwyrodnień, USG może ujawnić:
- zapalenie torebki stawowej,
- wysięki,
- uszkodzenia tkanek miękkich,
- cechy mogące wskazywać na nerwiaka Mortona (częstą przyczynę bólu zlokalizowanego na podeszwie stopy w okolicy śródstopia),
- przewlekłe dolegliwości bólowe stopy, stawu skokowego i ścięgna Achillesa bez widocznego urazu.
Ortopedyczne USG stawu łokciowego
USG łokcia pozwala na rozpoznanie tzw. łokcia tenisisty i łokcia golfisty. Są to schorzenia dotyczące przyczepów mięśni w okolicy stawu łokciowego.
USG ortopedyczne Warszawa – gdzie można zbadać stawy, więzadła i mięśnie?
Zastanawiasz się, w którym gabinecie możliwa jest konsultacja ortopedyczna z USG? W Warszawie możesz z niej skorzystać na przykład w Centrum Fizjoterapii SPINETIC. Przyjmujący w SPINETIC lekarze mogą wykonać także pod kontrolą USG iniekcje. Będą one przydatne np. w stanach zapalnych lub dolegliwościach przewlekłych układu ruchu, które dają znaczne dolegliwości. Po wykonaniu USG ortopedycznego lekarz może precyzyjnie zaplanować dalsze leczenie. Jeżeli będzie to odpowiedni etap, może także skierować na fizjoterapię, która jest dostępna w tym samym miejscu, w placówkach SPINETIC na Woli i warszawskim Ursynowie.
Na konsultację wraz z USG ortopedycznym w Warszawie możesz umówić się online. Wystarczy, że na stronie https://spinetic.medsoft.pl/ w zakładce „Specjalizacja” wybierzesz „Ortopedia i traumatologia narządu ruchu”, a poniżej, w zakładce „Usługa” wybierzesz „USG ortopedyczne”. Informacje o wolnych terminach możesz też uzyskać, dzwoniąc pod numer: +48 150 22 22 (USG ortopedyczne Warszawa Ursynów, ul. Belgradzka 3) lub +48 150 22 00 (USG ortopedyczne Warszawa Wola, ul. Waliców 13).
Więcej informacji: https://spinetic.pl
Bibliografia:
- Żuber, Z., Rutkowska-Sak, L., & Słowinska, I. (2007). Przydatność badania ultrasonograficznego w diagnostyce różnicowej zmian zapalnych w stawach kolanowych. Reumatologia, 45, 173-176.
- Grzelak, P., Podgórski, M., Stefańczyk, L., & Domżalski, M. (2014). Nowy ultrasonograficzny test przedniej niestabilności stawu kolanowego–doniesienie wstępne. Journal of Ultrasonography, 14(58), 252-257.
- Dębek, A., Nowicki, P., & Czyrny, Z. (2012). Zastosowanie ultrasonografii w diagnostyce bólu bocznego przedziału stawu łokciowego i bliższego końca przedramienia. Journal of Ultrasonography, 12(49), 188-201.
- Czyrny, Z. (2017). Standardy badań ultrasonograficznych układu mięśniowo-szkieletowego.
